Cornelis van Eesteren
en Jakoba Mulder
De Tuinsteden

‍

Cornelis van Eesteren

Cornelis van Eesteren werd in 1897 geboren in Alblasserdam. In 1914 ging hij architectuur studeren aan de Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen in Rotterdam. Op een studiereis door Europa komt hij in contact met vele internationale architecten en ontwerpers. Hij besluit dat hij stedenbouwkundige wil worden en volgt daarvoor een opleiding in Parijs. In 1921 won hij de ‘Prix de Rome’ met zijn ontwerp voor een Instituut van Schoone Kunsten. Aan de prijs is een reis door Europa verbonden. In Berlijn en Weimar maakt Van Eesteren kennis met een nieuwe lichting architecten, ontwerpers en kunstenaars, onder wie Erich Mendelsohn, Adolf Behne, Hans Richter en Walter Gropius. Met kunstenaar Theo van Doesburg werkte hij enige tijd samen. In 1925 won hij een ontwerpwedstrijd voor Unter den Linden in Berlijn. Dit betekende zijn internationale doorbraak. Enkele jaren hierna gaat Van Eesteren aan de slag voor de Gemeente Amsterdam. Van 1930 tot 1947 was Van Eesteren voorzitter van het Congrès Internationaux d’Architecture Moderne (CIAM), en in 1933 organiseerde hij het vierde congres met als thema 'De functionele stad', waarin de vier functies: wonen, werken, verkeer en recreatie worden gescheiden.

‍

"Het enige doel van onze inspanningen is om architectonische en stedenbouwkundige methoden te ontwikkelen die passen bij zowel de behoeften als de technische middelen van onze tijd, om zo bij te dragen aan een gezondere en gelukkigere omgeving voor mensen."

‍

Naast zijn aandeel in het CIAM sluit de visie van Van Eesteren aan bij de pioniers van het ‘Nieuwe Bouwen’ en ‘De Stijl’. Het ideaal van het Nieuwe Bouwen was het scheppen van een – tijdloze – democratische architectuur die tegemoetkomt aan de behoeften van de burger. De Stijl was een kunststroming waarvan de oprichter, Theo van Doesburg, dichter bij een ‘universele waarheid’ wilde komen door abstracte beelden op te bouwen uit vlakken en lijnen in primaire kleuren.

‍

Jakoba Mulder

Jakoba Mulder werd op 2 maart 1900 geboren in Breda. In 1918 begon ze als een van de eerste vrouwen aan de opleiding Bouwkunde aan de Technische Hogeschool in Delft en werd in 1925 voorzitter van Delftse Vrouwen Studentenvereniging. In 1926 won ze een prijs voor een nieuwe brandweerkazerne. De jury roemde haar ontwerp om zijn stoere mannelijke geest en was dan ook uiterst verbaasd toen zij zich bekendmaakte als prijswinnaar.

‍

“De opdracht was nou niet bepaald romantisch: een brandweerkazerne is nu eenmaal geen kleuterschool.”

‍

Door haar status als ongehuwde vrouw kon Mulder in 1930 aan de slag bij de afdeling Stadsontwikkeling van de Dienst Publieke Werken in Amsterdam. Daar begon ze als adjunct-architecte en werkte samen met architecten als Lohuizen, Van Eyck en Van Eesteren. Tijdens haar werk maakte ze tal van iconische ontwerpen, zoals het Amsterdamse Bos, het Beatrixpark en de speelvijvers aan de Gibraltarstraat en het Bellamyplein. In al haar ontwerpen stelde zij het sociale welzijn van de mens voorop. Mulder werkte nauw samen met Van Eesteren aan het AUP. In 1958 volgt zij als eerste vrouw Van Eesteren op als hoofd Stadsontwikkeling. In die tijd was zij vooral bezig met de ontwikkeling van Zuidoost, waarbij ze pleitte voor een combinatie van laag, midden en hoogbouw. Hoofdontwerper Siegfried Nassuth dwong echter af dat ‘De Bijlmer’ hoofdzakelijk hoogbouw moest worden. Mulder verliest de strijd en gaat met pensioen, hoewel ze door het hele land lezingen blijft geven. Op 5 november 1988 overleed ze op 88 jarige leeftijd.